از ايران به عنوان شاهراه ارتباطي دنيا نام برده مي‌شود زيرا موقعيت استراتژيک اين کشور باعث شده تا به بيشتر مناطق دنيا دسترسي داشته باشد.
از همين رو در گذشته بخش مهمي از جاده ابريشم که ابتدا و انتهاي دنياي آن روز را به هم وصل مي‌کرد، از ايران مي‌گذشت. جاده‌اي که وظيفه انتقال کالا و مسافر را بر عهده داشت و به نوعي مي‌توان آن را نخستين مسير ترانزيت کالا در دنيا دانست.
در واقع از همان زمان ايران براي کشورهاي مختلف مسيري مناسب به شمار مي‌آمد و در عين حال، صادرات و واردات در اين کشور نيز رونق داشت.
به طور مثال در بندر تاريخي سيراف، تجارت آب شيرين انجام مي‌شد و کشتي‌هايي که از شرق و غرب دنيا در حرکت بودند براي تامين آب شرب خود به ايران مي‌آمدند. به همين منظور هم سازه‌هاي آبي پيشرفته‌اي در نوع خود در اين بندر ايجاد شده بود.  
علاوه بر آن، ديگر بنادر جنوبي ايران نيز اهميت زيادي در تجارت داشته و حتي به مرور زمان نقش سياسي و اجتماعي نيز به خود گرفتند؛ تا آنجا که در جنگ جهاني دوم حرکت نيروهاي متفقين از بنادر جنوبي ايران و رسيدن به روسيه باعث شد تا نام پل پيروزي به ايران داده شود.
امروز هم اين اهميت همچنان پا برجاست و خاک ايران مي‌تواند مسير اتصال آب‌هاي آزاد به بازارهاي بزرگ آسياي ميانه و قفقاز باشد.  
بر همين اساس، اتصال ريلي بنادر جنوبي با بنادر شمالي کشور در دستور کار قرار دارد تا جا به جايي کالا در قالب صادرات و يا ترانزيت در بستر آن انجام شود.  
ساخت اين خط آهن که بيش از يک دهه است که آغاز شده با بهره‌برداري از مسير قزوين – رشت، اکنون در مراحل نهايي براي اتصال به آستارا قرار دارد.  

**لزوم دو خطه شدن خط آهن بندرعباس - رشت
مسعود دانشمند دبير کل خانه اقتصاد در همين زمينه در گفت و گو با ايرنا با يادآوري اين که ساخت خط آهن رشت تا آستارا از نظر مهندسي کار سختي است، گفت: براي سرعت در ساخت اين قطعه تدابير ويژه‌اي نياز است که پيشنهاد آن را به راه آهن داده‌ايم.
وي با بيان اين که بهره‌برداري کامل از راه‌آهن شمال - جنوب مي‌تواند به رشد صادرات کمک کند، ادامه داد: البته لازم است تا همزمان تمام مسير بندر عباس تا رشت را دو خطه کنيم زيرا راه آهن ما بر اساس قطار مسافري ساخته شده و مسافر بر بار ارجحيت دارد که باعث کند شدن انتقال کالا مي‌شود.  
دانشمند به کمبود کشنده واگن در کشور اشاره کرد و افزود: با افزايش کشنده‌ها و همچنين دو خطه شدن اين مسير، ديگر قطاري منتظر قطار ديگر نمي‌شود.  
دبير کل خانه اقتصاد تاکيد کرد: بايد تلاش کنيم تا حمل و نقل جاده‌اي و ريلي با اين وضعيت قيمت‌ها رقابت‌پذير شود.
اين فعال اقتصادي هشدار داد: به دليل کند بودن روند انتقال بار در داخل کشور، اطمينان از مسيرهاي ترانزيتي ايران کم کم از بين مي‌رود.
وي گفت: تکليف ترانزيت را بايد با در نظر گرفتن قوانين بين‌المللي روشن کنيم و گمرک بايد دروازه ورود کالا باشد نه رسوب کالا، تا کالا در گمرک انبار نشود.  

**توسعه مطلوب خطوط ريلي در کشور
مجتبي بهاروند رييس کميسيون حمل و نقل، لجستيک و گمرک اتاق بازرگاني و صنايع، معادن و کشاورزي ايران نيز در گفت و گو با ايرنا با بيان اين که از نظر توسعه خطوط ريلي در کشور مطلوب عمل کرده‌ايم، گفت: با اين حال اجازه نداده ايم شرکت‌هاي بزرگ ريلي در بخش خصوصي شکل بگيرد و با وجود به صرفه‌بودن اين روش ارتباطي، به دليل انحصار دولت استقبال چنداني نشده است.
وي ادامه داد: تکميل خط آهن شمال - جنوب به توسعه صادرات ايران کمک مي‌کند البته پيش شرط آن اين است که انحصار دولتي از بين برود.
به گفته بهاروند، نگرش مديران در بخش دولتي با خصوصي متفاوت است و مديران انگيزه‌اي ندارد زيرا در ضرر و زيان شريک نيستند.

منبع: خبرگزاري ايرنا