آخرين آمار منتشر شده از ميزان رسوب کانتينري کالا حاکي از ماندگاري101 هزار و 211 کانتينر در بنادر و گمرکات بوده است. همچنين 4 ميليون و640هزار و 377 تن کالاي غيرکانتينري نيز در اين مناطق رسوب کرده‌اند. علاوه بر اين آمارها از ماندگاري کالاهاي اساسي در گمرکات و بنادر نشان‌دهنده رسوب 4 ميليون و 315 هزار و 111 تن کالاهاي اساسي است. حال اين سوال مطرح مي‌شود که پشت صحنه رسوب کالاها چيست؟ چه مشکلاتي بر سر راه واردات و ترخيص کالاها وجود دارد که به‌رغم تدابير مختلف، همچنان شاهد ماندگاري کالا در گمرکات هستيم؟ گزارش پيش‌رو که توسط معاون فني و امورگمرکي گمرک ايران منتشر شده دلايل رسوب کالا را در دو بخش پيش از اظهار به گمرک و پس از اظهار به گمرک بررسي کرده است. مهم‌ترين دليل ماندگاري کالاها در بنادر و پيش از اظهار «نداشتن مجوز ثبت‌سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت» است. پس از آن «مشکلات بانکي و اسنادي از جمله مشکل عدم انتقال مالکيت» و «پايان مهلت مقرر در مجوز ثبت‌سفارش و عدم تمديد آن» از مهم‌ترين دلايل رسوب کالا محسوب مي‌شود. همچنين رسوب کالا در گمرکات نيز به چند علت اتفاق مي‌افتد که مهم‌ترين آن «عدم ارائه کد رهگيري بانک» است. پس از آن «تطويل در صدور مجوزهاي قانوني از جمله استاندارد»، «عدم پرداخت حقوق ورودي به‌دليل عدم تمکن مالي صاحب کالا»، «تطويل در رسيدگي به ارزش کالاهاي موضوع اظهارنامه گمرکي» و «طولاني شدن بررسي اظهارنامه توسط کارشناسان مجازي» درخصوص بروز اين مشکل نقش‌آفريني دارند.

اصلاح يک عبارت اشتباه

آيا تمام کالاها در گمرکات رسوب کرده‌اند؟ مهرداد جمال ارونقي، معاون گمرک ايران مي‌گويد: «اين عبارت که کالاها در گمرکات رسوب کرده‌اند، به لحاظ تخصصي اشتباه است. رسوب کالا در گمرک با رسوب کالا در بنادر فرق دارد. به همين دليل هم دلايل ماندگاري کالا در هر يک از اين دو، متفاوت است. زماني که کالا وارد بندر مي‌شود تا قبل از اظهار به گمرک، به‌عنوان کالاي رسوب شده در بنادر محسوب مي‌شود. اما زماني که کالا به گمرک اظهار شود، کالاي رسوب‌شده در گمرک تلقي مي‌شود.» از سويي به گفته او، «از نظر وزارت راه و شهرسازي هر کالاهايي که به بنادر يا مناطق ويژه و آزاد مي‌رسد، کالاي رسوب‌شده تلقي مي‌شود. اما رسوب در گمرکات تعريف ديگري دارد. چنانچه کالايي نتواند به گمرکات اظهار شود يا نتواند از گمرک ترخيص شود، به اين معني است که کالا در بنادر يا در گمرکات رسوب کرده است.» او مي‌افزايد: «کالاها براي ورود به مناطق آزاد و ويژه مشکلي ندارند. حتي کالاهاي گروه چهارم که ممنوع‌الورود هستند، ممکن است بدوا وارد مناطق ويژه و آزاد و بنادر شوند اما معضل اصلي اين گروه از کالاها اين است که نه مي‌توانند ‌آن کالاها را اظهار کنند و نه مي‌توانند کالا را از منطقه خارج و به منطقه ديگر منتقل کنند. در نتيجه اين کالاها انتقال نيافته و ترخيص نمي‌شوند و در بنادر ماندگار مي‌شوند. به‌صورت کلي مي‌توان گفت: آماري که تحت عنوان «کالاهاي رسوبي» در بنادر و گمرکات مطرح شده در اصل «موجودي کالا» در بنادر و گمرکات است نه رسوب؛ تنها قسمتي از اين اقلام ممکن است به‌دلايل گفته‌شده نتوانند ترخيص شده و ماندگار شوند.»

با توجه به تفکيکي که براي رسوب کالا مطرح شد، گمرکات تنها در شرايطي مي‌توانند تشريفات ترخيص کالا را رصد کرده و پاسخگو باشند که آن کالاها به گمرک اظهار شوند. اما قبل از اظهار کالا به گمرکات، اين سازمان مجري نمي‌تواند در اظهار کالاهاي رسوب شده به گمرکات اصرار بورزد. علاوه بر اين، زمان خاصي براي رسوب کالا در نظر گرفته نشده است. يعني از زماني که کانتينرها در بنادر تخليه مي‌شوند، به‌عنوان کالاهاي رسوب شده در بنادر تلقي مي‌شود. بنابراين تمام کالاهاي رسوب شده در بنادر مشکل‌دار نيستند و برخي از آنها روند معمول در واردات را طي مي‌کنند.

آمار رسوب کالا در کل بنادر و گمرکات

مطابق آمار ارائه شده از سوي وزارت راه و شهرسازي، ميزان رسوب کالا به‌صورت کانتينري در کل بنادر و گمرکات 101 هزار و 211 کانتينر است. 78 هزار و 394 کانتينر در بندر و گمرک شهيدرجايي رسوب کرده است. در بندر و گمرک امام خميني(ره) 8 هزار و 889 کانتينر، در بندر و گمرک بوشهر 5 هزار و 160 کانتينر، در بندر و گمرک خرمشهر 4 هزار و 553 کانتينر، در بندر و گمرک چابهار 2 هزار و 437 کانتينر و در ساير بنادر و گمرکات 1778 کانتينر موجود است. همچنين آمارهاي مربوط به رسوب کالاهاي غيرکانتينري که بيشتر ماشين‌آلات است، نشان مي‌دهد در بندر گمرک شهيدرجايي 2 ميليون و983 هزار و 788 تن کالا موجود است. در بندر و گمرک امام خميني(ره) نيز يک ميليون و 551 هزار و 384 تن، در بندر و گمرک انزلي 63 هزار و 610 تن، در بندر و گمرک خرمشهر 28 هزار و 548 تن و در اميرآباد 13 هزار و 47 تن کالا رسوب کرده‌اند. در مجموع ميزان کالاهاي رسوب شده غيرکانتينري 4 ميليون و 460 هزار و 377 تن است.

همچنين در بندر و گمرک امام خميني(ره)4 ميليون و 95 هزار و 466 تن کالاي اساسي رسوب شده است. در بندر و گمرک شهيدرجايي بندرعباس 379 هزار و22 تن، در بندر و گمرک اميرآباد 371 هزار و 835 تن، در بندر و گمرک چابهار 190 هزار و 372  تن، در بندر و گمرک نوشهر 155هزار و يک تن و در ساير بنادر و گمرکات 123 هزار و 415 تن کالاي اساسي رسوب شده است. در مجموع 4 ميليون و 315 هزار و 111 تن کالاي اساسي در بنادر رسوب شده است. البته ارونقي عنوان مي‌کند: «قسمتي از اين ميزان رسوب کالا طبيعي است. برخي از اين کالاها به نحوي در بنادر تخليه شده‌اند؛ اما هنوز نتوانسته‌اند اظهار کنند. برخي از محموله‌ها در لنگرگاه مانده‌اند و هنوز نتوانسته‌اند از کشتي تخليه شوند. اين هم به چند مساله برمي‌گردد. اولا ظرفيت بنادر براي لنگر انداختن کشتي‌ها به‌طور همزمان محدود است. به‌عنوان مثال ممکن است در يک بندر تنها 5 کشتي بتوانند به‌طور همزمان بار خود را تخليه کنند، بنابراين مابقي کشتي‌ها بايد منتظر باشند تا بتوانند جايگزين شوند. برخي از کشتي‌ها هم در لنگرگاه در انتظار وصول اسناد هستند. زماني که فروشندگان به کشتي‌ها اجازه دهند و مالکيت از فروشنده به خريدار منتقل شود، آنها مي‌توانند بار را تخليه کنند. از اين‌رو ممکن است کالا حتي تا سه ماه به اين دليل بر روي آب بماند. دليل سوم هم به حمل‌ونقل توسط کاميون‌ها برمي‌گردد که مشکلاتي در اين باره وجود دارد.» همچنين او مي‌افزايد: «برخي از کالاهاي اساسي درحال تخليه هستند و برخي ديگر نيز درحال انجام تشريفات گمرکي و خروج از گمرکات کشور به‌صورت حمل يکسره هستند.»

10 اقدام براي کاهش رسوب کالا در بندر شهيد رجايي

براساس آمارهاي ارائه شده از سوي وزارت راه و سازمان بنادر و دريانوردي، بيشترين ميزان رسوب در گمرک شهيد رجايي بندرعباس اتفاق افتاده است. براساس داده‌هاي گزارش ارائه شده از سوي معاون فني و امور گمرکي گمرک ايران، 78هزار و 394 کانتينر به علاوه 2 ميليون و 983 هزار و 788 تن کالا به‌صورت غيرکانتينري در منطقه اقتصادي شهيد رجايي (گمرک و بندر) وجود دارد. وضعيت کانتينرهاي موجود در منطقه اقتصادي شهيد رجايي بندرعباس نشان مي‌دهد که حدود 3550 کانتينر 20 فوت و حدود 21 هزار و 500 کانتينر 40 فوت، ترکيب کانتينرهاي رسوب شده را تشکيل مي‌دهند. همچنين 18 هزار و 404 کانتينر 20 فوت طي 3070 اظهارنامه به گمرک اظهار شده که 24 درصد کانتينرهاي رسوب شده است. اما 59هزار و 990 کانتينر 20 فوت هنوز به گمرک اظهار نشده که 76 درصد از کانتينرهاي رسوب کرده را شامل مي‌شود. ميزان رسوب کالاهاي اساسي در اين منطقه نيز 371 هزار و 835 تن است.

در همين راستا، حسين سعيدي، سرپرست حوزه نظارت گمرکات استان هرمزگان 10 اقدام جديد را براي روان‌سازي و تسريع در ترخيص کالاهاي دپو شده در گمرک شهيد‌رجايي بندرعباس اعلام کرده است. بر اين اساس، مجموعه اين اقدامات عمدتا با هدف تسهيل در ورود اقلام موردنياز بخش توليد در دستور کار سياست‌گذار قرار گرفته است. اقدام اول، ارائه خدمات و انجام تشريفات اظهارنامه‌هاي صادراتي و ترانزيتي به‌صورت شبانه‌روزي است. اقدام دوم عبارت است از مجوز ترخيص قطعي کالاهايي که با گواهي بانک عامل، ارزشان تامين شده و مشکل مالکيت ندارند. در اقدام سوم ارائه تسهيلات ويژه واحدهاي توليدي و صادرکنندگان خوشنام در دستور کار قرار گرفته است. پذيرش ضمانت‌نامه بانکي براي ترخيص قطعي و ساير رويه‌هاي ماده 6 قانون امور گمرکي اقدام چهارم در راستاي کاهش رسوب کالا در منطقه شهيد‌رجايي است. اقدام پنجم، فراهم کردن تمهيدات لازم در راستاي نمونه‌برداري از کالاهايي است که نياز به اخذ و ارائه مجوزهاي قانوني دارند، در اين راستا ضرورت دارد که اين تمهيدات پيش از اظهار کالاها به گمرکات عملياتي شود. رسيدگي به پرونده اختلافات گمرکي فعالان اقتصادي مجاز، به‌صورت فوري و خارج از نوبت در کميسيون‌هاي رسيدگي و حل اختلافات گمرکي، اقدام ششم و رسيدگي خارج از نوبت به اظهارنامه‌هاي توليدکنندگان و واردکنندگان مواد اوليه کالاهاي صادراتي با توجه به ضرايب تعيين شده و ضريب اهميت زماني در سامانه جامع امور گمرکي نيز اقدام هفتم است. اقدام هشتم، پذيرش و تسهيل ورود موقت براي صادرکنندگان، اقدام نهم، خروج بخشي از کالاهاي شرکت‌هايي که با مشکل تخصيص ارز روبه رو هستند و اقدام دهم،‌ ترخيص نسيه کالاهاي شرکت‌هايي است که دچار مشکل نقدينگي هستند.

دليل رسوب کالا قبل از اظهار به گمرک

همان‌طور که پيش از اين عنوان شد، رسوب کالا در بنادر و گمرکات با يکديگر متفاوت است. از اين رو دلايل رسوب کالا در بنادر با دلايل رسوب کالا با گمرک متفاوت است. تا زماني که کالايي به گمرک اظهار نشود، کالاي رسوب شده در بنادر تلقي مي‌شود. ارزيابي‌ها نشان مي‌دهد 45 درصد دليل رسوب کالاهايي که قبل از اظهار به گمرک در بنادر رسوب کرده‌اند مربوط به نداشتن مجوز ثبت‌سفارش وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت است. براساس آنچه در اين گزارش آمده،‌ از کالاهايي که به دليل نداشتن مجوز ثبت‌سفارش وزارت صنعت،‌معدن و تجارت در بنادر مانده‌اند، 30 درصد گروه چهار کالايي و 70 درصد نيز ساير گروه‌هاي کالايي هستند. اين درحالي است که وزارت صمت اعلام کرده کالاهايي که نتوانسته‌اند ثبت‌سفارش دريافت کنند، در گروه 4 کالايي قرار دارند. ارونقي در اين باره مي‌گويد: «درخصوص کالاهايي که به بنادر رسيده اما مشکل اخذ مجوز ثبت‌سفارش دارند رئيس‌جمهوري دستور صدور مجوز ثبت‌سفارش را به وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر کرده‌اند که در اين خصوص بايد مرجع ذي‌صلاح مذکور اظهارنظر کند؛ البته در اين خصوص، بانک مرکزي هم ملاحظاتي دارد که اين اقدام نبايد به نحوي صورت پذيرد که باعث بروز تنش ارزي شود.»

در اين گزارش به‌صورت موردي به چند کالا که در گروه 2 قرار دارند و چند ماه است در بنادر به دليل نداشتن مجوز از ثبت‌سفارش از وزارت صمت در بنادر مانده‌اند اشاره شده است. به‌عنوان مثال، يک محموله «شيرآلات و مکانيزم آنها» که در اولويت2 کالايي قرار گرفته‌اند،6  ماه در بنادر رسوب شده است. يک محموله «چراغ ال‌اي‌دي» که در گروه 2 کالايي قرار گرفته، ‌7 ماه از ماندگاري‌اش در بنادر مي‌گذرد. يک محموله «دستگاه سرزيپ زن» که در گروه 2 کالايي قرار دارد نيز 8 ماه است که در بنادر مانده و به گمرک اظهار نشده است. اين مثال‌ها نشان مي‌دهد کالاهاي رسوب شده به دليل نداشتن مجوز ثبت‌سفارش در بنادر، تنها شامل گروه چهارم کالايي نيست. بلکه کالاهاي گروه 2 که اغلب کالاهاي واسطه‌اي هستند نيز در بنادر ماندگار شده‌اند. البته وزارت صنعت، معدن و تجارت توجيهي براي اين مساله دارد. آنها اعتقاد دارند کالاهاي گروه 2 نيز براساس اولويت به 6 زير گروه دسته‌بندي شده‌اند. از اين رو برخي از کالاهايي که حتي در گروه 2 قرار گرفته‌اند، امکان دارد در اولويت ترخيص نباشد. به‌عنوان مثال کالاهايي که سابقه واردات توسط صاحب بار را نداشته باشند در اولويت‌هاي پايين‌تر قرار مي‌گيرند. همچنين کالاهايي که امکان دارد ساخت داخل داشته باشند نيز در اولويت ترخيص قرار نمي‌گيرند. از سويي برخي از کالاها حتي 8 ماه از ماندگاري‌شان در بنادر مي‌گذرد. حال آنکه کالاها تنها مي‌توانند نهايتا تا چهار ماه (با در نظر گرفتن فرجه قانوني تمديد مهلت ماندگاري) در بنادر بمانند و بعد از آن متروکه مي‌شوند.  دومين دليل رسوب کالا در بنادر به مشکلات بانکي و اسنادي از جمله مشکل عدم انتقال مالکيت برمي‌گردد. اين دليل تا 40 درصد در رسوب کالاها در بنادر نقش دارد. اين مشکل گريبانگير برخي از کالاهاي اساسي، گوشت منجمد و حتي کالايي مانند پنل‌هاي خورشيدي است. در اين گزارش آمده است که 916 کانتينر گوشت منجمد در بنادر هستند که در انتظار اظهار به گمرک قرار و در گروه 2 کالايي قرار دارد و اغلب به اين دليل در بنادر ماندگار شده‌اند.  برخي از کالاهايي که در بنادر رسوب شده‌اند نيز به دليل پايان مهلت مقرر در مجوز ثبت‌سفارش و عدم تمديد آن، هنوز به گمرکات اظهار نشده‌اند که اين مشکل 5 درصد در رسوب کالا نقش‌آفرين است. ارونقي در اين‌باره مي‌گويد: «پيشنهادي از سوي گمرک داده شد و رئيس‌جمهور دستور داد اگر کالايي در مهلت ثبت‌سفارش به کشور رسيده باشد (12 مايلي آب‌هاي ساحلي) ثبت‌سفارش قبول شود، اما اين مورد تاکنون به‌صورت کامل به مرحله اجرا درنيامده است. از اين‌رو برخي از کالاها رسيده و در بنادر است؛ اما اعتبار ثبت‌سفارش آنها منقضي شده است.» ساير دلايل نيز 5 درصد در ماندگاري کالا در بنادر نقش دارند.

چرا محموله‌ها متروکه نمي‌شوند؟

براساس مصوبات مراجع ذي‌صلاح، کالاها تنها تا 4 ماه مي‌توانند در بنادر و گمرکات بمانند، پس از آن، نهادهاي مربوطه مي‌توانند کالاها را متروکه اعلام کنند. به گفته ارونقي «اگر يک کالا چند ماه در بندر بماند، گمرک در اين خصوص نمي‌تواند دخالتي کند و در اين صورت بندر بايد پاسخگو باشد که چرا محموله را متروکه نکرده است.

براساس مصوبات مربوطه بعد از گذشت مدت مصوب و اعلامي از ورود محموله وارداتي به بندر، چنانچه صاحب کالا نسبت به اظهار آن به گمرک، اقدامي نکند، مقامات مسوول بنادر (مناطق ويژه و آزاد) بايد به گمرک اعلام کنند که اين محموله متروکه شده است. گمرک نيز موظف است بلافاصله براي آن محموله اظهارنامه متروکه تنظيم کند و به سازمان اموال تمليکي بفرستد. اين سازمان هم موظف است نسبت به اعمال قانون درخصوص کالاهاي متروکه اقدام کند. حتي ممکن است صاحب کالا، محموله را عودت دهد. اما بعضي از صاحبان کالا ممکن است تعمدا کالا را در بنادر نگه دارند و به گمرک اظهار نکنند که به نوعي احتکار محسوب مي‌شود.» البته لازم به يادآوري است که از زماني که کالا وارد بندر مي‌شود تا زماني که از گمرک ترخيص مي‌شود به استثناي 6 روز اول از بدو ورود، به ازاي هر روز ماندگاري بايد هزينه انبارداري پرداخت شود.

دلايل رسوب کالا در گمرکات بعد از اظهار

هنگامي که کالايي به گمرکات اظهار شود، تا زماني که کالا به دلايل مختلف نتواند تشريفات گمرکي را طي کرده و ترخيص شود،‌ به‌عنوان کالاي رسوب شده تلقي مي‌شود. يکي از دلايل رسوب کالا در گمرکات به عدم ارائه کد رهگيري بانک برمي‌گردد که ارزيابي‌ها نشان مي‌دهد 50 درصد کالاهاي رسوب شده در گمرکات درگير اين مساله هستند. گمرکات اجرايي کشور براساس مفاد مصوبه ستاد تدابير ويژه اقتصادي نسبت به ترخيص درصدي از کالاهاي موضوع اين اظهارنامه‌ها اقدام کرده‌اند. معمولا 70 درصد کالا تا ارائه کد رهگيري بانک ترخيص شده و 30درصد از کالا در گمرکات باقي مانده است. اما با توجه به طولاني شدن ارائه کدرهگيري بانک، اکثر اقلام باقيمانده در گمرکات مشمول مقررات متروکه شده و گمرکات اجرايي مکلفند نسبت به تنظيم اظهارنامه متروکه و اعلام اين اقلام به سازمان جمع‌آوري و فروش اموال تمليکي اقدام کنند. اما در اين صورت کل کالا از گمرک خارج شده و بانک نيز هيچ دسترسي به کالا نخواهد داشت. البته در دستور رئيس‌جمهور آمده است در صورت تامين ريالي معادل ارز کالاي خريداري شده، گمرک نسبت به ترخيص کل کالا اقدام کند، اما شواهد نشان مي‌دهد بانک‌هاي عامل از اعلام اين موضوع به گمرک خودداري کرده و به همين دليل 30 درصد باقي‌مانده کالاها در گمرک مي‌ماند.

يکي ديگر از دلايل رسوب کالا در گمرکات، طولاني شدن صدور مجوزهاي قانوني از جمله استاندارد است که براساس بررسي‌هاي صورت گرفته، 30 درصد از کالاي رسوب شده در گمرکات به اين دليل آنجا ماندگار شده‌اند. اخذ و ارائه مجوزهاي قانوني ترخيص مانند مجوزهاي استاندارد، انرژي اتمي، بهداشت، قرنطينه دامي، قرنطينه نباتي و... الزامي است و گمرک قبل از اخذ اين مجوزها نمي‌تواند با ترخيص کالا ولو به‌صورت درصدي موافقت کند. صدور مجوزهاي قانوني ترخيص از سوي سازمان‌هاي همجوار مستلزم بازديد و نمونه‌برداري از کالاهاي اظهاري و طي فرآيندها و آزمايش‌هاي مربوطه بوده و اين امر بعد از اظهار کالا به گمرک صورت پذيرفته و زمان‌بر است. ارونقي در اين باره مي‌گويد: «پيشنهادي مطرح شد که ترتيبي فراهم شود تا در روي کشتي يا همزمان با تخليه کالا نسبت به نمونه‌برداري از اقلام مشمول اخذ و ارائه مجوزهاي قانوني اقدام شود تا به محض اظهار کالا به گمرک، مجوز ترخيص صادر و در اختيار گمرک قرار گيرد که دستور اقدام در اين خصوص هم از سوي رياست‌جمهوري صادر و ابلاغ شده است.»

عدم پرداخت حقوق ورودي به‌دليل عدم تمکن مالي صاحب کالا نيز رسوب  10 درصد کالاها در گمرک را موجب شده و باعث ماندگاري آنها شده است. برخي از اظهارنامه‌ها به‌رغم اينکه تشريفات گمرکي آنها به‌صورت کامل صورت پذيرفته، در مرحله صندوق سامانه گمرک قرار داشته و به‌دليل عدم توديع حقوق ورودي و ماليات ارزش افزوده آنها، سامانه قادر به صدور پروانه الکترونيکي نيست. در اين شرايط دو تدبير از سوي گمرکات انديشيده شده است. نخست آنکه دستورالعمل پذيرش ضمانت‌نامه بانکي به‌جاي توديع حقوق ورودي به‌صورت نقدي صادر شده است. دوم آنکه دستورالعمل ترخيص کالا بدون توديع حقوق ورودي و به‌صورت نسيه صادر شده است. درصورتي که صاحبان کالا از اين دو روش استفاده نکنند، ليست اظهارنامه‌هاي بلاتکليف به سازمان جمع‌آوري و فروش اموال تمليکي اعلام مي‌شود.  همچنين 5 درصد کالاهايي که در گمرک مانده‌اند به‌دليل تطويل در رسيدگي به ارزش کالاهاي موضوع اظهارنامه گمرکي است. رسيدگي به ارزش کالاهاي اظهارشده به گمرک براساس قانون، برعهده گمرک است. در اين شرايط 3 وضعيت وجود دارد که عبارتند از: متناسب بودن ارزش اظهاري صاحب کالا، کم‌اظهاري صاحب کالا در ارزش وفق استنباط گمرک و بيش‌بود در ارزش اظهاري وفق استنباط گمرک. درحالت اول، گمرکات کالا را ترخيص مي‌کنند. اما در صورت کم‌اظهاري صاحب کالا در ارزش، صدور بخشنامه و تفويض رسيدگي به ارزش توسط گمرکات اجرايي در دستور کار قرار مي‌گيرد. همچنين تفاوت ارزش تا 15 درصد براي اقلام اساسي و ضروري براساس مصوبه ستاد تنظيم بازار نيز از سوي گمرک پذيرفته مي‌شود. علاوه بر اين، گمرکات در اين شرايط پيشنهاد استقرار کارشناسان گمرک در وزارت صمت و بررسي ارزش هنگام ثبت‌سفارش کالا را ارائه مي‌دهند. در صورت بيش بود در ارزش اظهاري نيز تفاوت ارزش تا 15 درصد براي اقلام اساسي و ضروري براساس مصوبه ستاد تنظيم بازار پذيرفته مي‌شود. در عين حال بايد توجه داشت که وجود شائبه بيش بود ارزش، مانع از ترخيص کالا نبوده و اين امر بعد از ترخيص کالا صورت مي‌پذيرد. علاوه بر موارد ذکر شده، يکي ديگر از دلايل رسوب کالا در گمرکات کشور مي‌تواند طولاني شدن بررسي اظهارنامه توسط کارشناسان مجازي مربوط به اظهارنامه باشد که گمرک در اين راستا اقداماتي را صورت داده است. اين اقدامات عبارتند از قرارگيري اظهارنامه‌هاي مربوط به فعالان مجاز اقتصادي در مسير سبز انتخاب مسير، قرارگيري اظهارنامه‌هاي بيش از 180 واحد توليدي در مسير سبز انتخاب مسير، رسيدگي به اظهارنامه‌هاي مربوط به مناطق ويژه توسط کارشناسان همان گمرک و ايجاد کارتابل محرمانه معاونت فني و بررسي روزانه شکايات واصل شده و اقدام لازم. اما برخي از موارد خاص هم در رسوب کالا در گمرکات نقش‌آفرين هستند. به‌عنوان مثال گاهي کاميون در بنادر براي حمل کالاي ترخيص شده به حد مورد نياز وجود ندارد و اين امر مانع از تخليه شدن کالا مي‌شود.

منبع: روزنامه دنياي اقتصاد